تاریخچه و نقشه جامع شهر یاسوج در ویکی خبرنگاران - همه ایده های جدید

به گزارش همه ایده های جدید ، نقشه جامع شهر یاسوج را میتوانید در این گزارش مشاهده کنید.

به گزارش خبرنگار حوزه سفر و جهانگردی گروه اجتماعی خبرگزاری همه ایده های جدید , یاسوج (به لری: یاسیچ) شهری است در جنوب غربی ایران و مرکز استان کهگیلویه و بویراحمد است. این شهر همچنین مرکز شهرستان بویراحمد است و در شمال شرقی استان واقع شده است.

یاسوج در کنار رودخانه بشار و در دامنه قلل دنا و تپه های متعدد در ارتفاع 1870 متری از سطح دریا قرار گرفته، این شهر که تا سال 1349 از توابع شهرستان کازرون بود جدا شد و برای 6 سال به شهرستان بهبهان داده شد و در نهایت در سال 1355 و با جدا شدن استان از استان فارس، به مرکزیت استان کهگیلویه و بویراحمد درآمد. در فصل زمستان برف زیادی در این شهر می بارد و بیشتر نقاط و ارتفاعات اطراف آن برای مدتی طولانی پوشیده از برف باقی می ماند. جدیدا در یاسوج و در روستایی نزدیک آن به اسم مختار نفت سبک کشف شده است.در این مناطق گاز طبیعی فراونی نیز کشف شده است که این منطقه زیبایی گردشکری را داری پتانسیل بالا نموده است.

اگرچه تا قبل از سال 1342 یاسوج تنها یک روستا در میان دهها روستای دشت سررود بود اما در این سال مرکز فرمانداری کل کهگیلویه و بویراحمد می گردد و سپس در سال 1355 به مرکزیت کل استان ارتقا می یابد.

پیش از ایجاد شهر یاسوج، در حدود پنج کیلومتری آن، یک شهر قدیمی به نام تل خسرو قرار داشت که اینک به جز تپه ای باستانی و یک روستا، اثری دیگر از آن باقی نمانده است.

این شهر در راستای اجرای پروژه تخت قاپوی عشایر و برای اسکان اجباری ایل بویراحمد از سوی حکومت رضا شاه پس از جنگ تنگ تامرادی تاسیس شد.

در جنگ تنگ تامرادی، بویراحمدی ها قشون دولتی را به فرماندهی سرلشکر حبیب الله شیبانی شکست دادند و خواب را برچشم رضاشاه حرام کردند تاجایی که شاه، سرلشکر شیبانی را به دلیل این شکست برکنار و سپس در یک دادگاه نظامی محاکمه می نماید.

پس از جنگ تنگ تامرادی که به شکست ارتش مدرن رضا شاه از بویراحمدیها انجامید، دولتی ها با ایجاد تفرقه و پس از آن کشتن کی لهراس، عشایرزاده دلیر بویراحمدی اقدام به تاسیس شهر تلخسرو برای اسکان عشایر بویراحمد کردند.

براین اساس احداث اماکن اداری و مسکونی از سال 1309شروع شده و تا ابتدای دهه 20 ادامه داشت. اما پس از شهریور 1320و برکناری رضا شاه از قدرت این شهر توسط بعضی از طوایف تخریب و غارت می گردد.

با این حال تاریخ این منطقه به این شهر خلاصه نمی گردد و وجود تپه باستانی تل خسرو مربوط به دوره کیانیان، کشف قبرستانی باستانی متعلق به 3500 سال پیش در اطراف این شهر و همچنین وجود محوطه باستانی محمود آباد و مهریان در شمال شرقی و غربی یاسوج و اسامی باستانی مناطقی در کنار این شهر همچون دشت روم، بازرنگ، مزدک و تل زالی حکایت از پیوند دیرینه این شهر با تاریخ باستان دارد.

اگر چه بعضی از پژوهشگران باستانی معتقدند ساکنین این منطقه را سلسله ای از امرای محلی پارس به نام بازرنگیان تشکیل می دادند و برهمین اساس اینجا را بازرنگ می نامند.

افسانه کی خسرو

تل خسرو یکی از این مکانهای باستانی در پنج کیلومتری جنوب یاسوج است که بومیان آن را به کی خسرو فرزند سیاوش از پادشاهان کیانی نسبت می دهند و افسانه این تل، قرنها سینه به سینه نقل شده و اکنون نیز در بین مردم بومی ساری و جاری است.

بومیان معتقدند پس از آنکه به کی خسرو سروش الهی می رسد، به دشت یاسوج می آید و به سوارانش دستور می دهد هر کدام توبره ای خاک بر روی هم بریزند تا تپه ای شکل بگیرد.

آنگاه کی خسرو بر بالای تل می رود و لهراسب را به جانشینی خود انتخاب می نماید. بومیان می گویند زال نیز در جای دیگری از این دشت با سپاهیانش تلی می سازد که هنوز هم آن را تل زالی می نامند. اگرچه اکنون زیرساختمانهای شهر یاسوج ناپدید شده است.

بر اساس این افسانه که در شاهنامه فردوسی نیز بدان اشارت شده، کی خسرو پس از آن که تاج شاهی را بر سر لهراسب می گذارد، با سی تن از سواران خود به دنا می رود و در غاری که اکنون نیز با نام غار کی خسرو جاودان مانده، عبادت نموده و به آسمان پرواز می نماید.

یاسوج؛ دروازه پارس

با این حال پیوند اساطیر ایران با این نقطه از دامنه های دنا یعنی یاسوج، تنها به این افسانه خلاصه نمی گردد و بعضی از پژوهشگران تاریخ باستان، یاسوج را دربند پارس نامیده اند و اعتقاد دارند که حماسه دربند پارس اینجا روی داده است.

اگر چه مکانهای دیگری از جمله تنگ تکاب، تنگ پیرزال و تنگ تامردادی هم از سوی بعضی محققین استان به عنوان محل وقوع این جنگ نام برده شده اما Jona Lendering پژوهشگر هلندی تاریخ باستان احتمال داده در سال 331 سال قبل از میلاد، اسکندر مقدونی در حمله به پرسپولیس از منطقه یاسوج گذشته و در تنگه ای در شمال این مکان با نام تنگ مهریان با لشکر آریو برزن، سردار عظیم هخامنشی رودررو شده است.

در این حماسه، آریوبرزن و خواهرش یوتاب و سپاهیانش چنان جنگیدند که همگی کشته شدند و نموداری از شجاعت و از جان گذشتگی در راه میهن را برای آیندگان به یادگار گذاشتند

اما اسطوره های کهن ایران زمین در کهگیلویه و بویراحمد گویی نه افسانه بلکه رویدادهای واقعی هستند که در اذهان مردم این دیار جاودانه مانده اند.

شاید کشف یک گورستان باستانی درکنار شهر یاسوج مربوط به هزاره قبل از میلاد مسیح، به این افسانه های اساطیری رنگ واقعیت و به نامهای باستانی در این شهر هویت تاریخی بخشد. گورستانی که به طور اتفاقی در سال 88 و هنگام خاکبرداری کشف شد.

کاوش گورستان باستانی یاسوج مربوط به سه هزار و 500 سال پیش، زوایای تاریخی ناشناخته مانده ساکنین باستانی این منطقه را که گوشه و کنار آن از گذشته های دور با نامهای باستانی جاودان مانده، هویدا می نماید.

با این حال شهر کنونی یاسوج در دهه 40 شمسی و 20 سال پس از تخریب تلخسرو و بازهم با هدف اسکان اجباری عشایر لرزبان بویراحمد که به دلیل خصلت ظلم ستیزی خود پیوسته در جنگ با حکومت مرکزی بودند، تاسیس شد و در آن سالها کارخانه قند به عنوان اولین صنعت در این شهر شکل گرفت. اگرچه امروزه صنعت در این شهر رشد بسیاری داشته و هم اکنون سه شهرک صنعتی در آن فعال هستند.

یاسوج پربارش ترین شهر زاگرس

شهر یاسوج با ارتفاع 1870 متر از سطح دریا، پربارش ترین شهر در حوزه زاگرس است و میانگین بارندگی بلند مدت در این شهر به 834 میلیمتر می رسد.

به همین دلیل این شهر نمایشگاهی از کوه، دشت، جنگل، رودخانه های خروشان، آبشارها و چشمه ساران است و این طبیعت بکر و چشم نواز یاسوج را به عنوان پایتخت طبیعت ایران معرفی نموده تا به واسطه این زیباییها و آب وهوای مطبوعش، هر ساله در فصل بهار و تابستان، پذیرای جهانگردان زیادی به خصوص در فصول گرم سال باشد.

در این میان آبشار یاسوج جهانگرد پذیرترین مکان تفریحی در این شهر در روزهای گرم تابستان است. این آبشار زیبا در پنج کیلومتری شمال یاسوج قراردارد و دارای هوایی مطبوع و آبی خنک و گواراست که سالانه مسافران زیادی را به خصوص در بهار و تابستان پذیراست. مسافرانی که از گرمای طاقت فرسای جنوب فرار نموده اند و میهمان سایه درختان قد کشیده، در کنار آبی خنک و روان همراه با نسیمی دل انگیز، می شوند.

مکان تفریحی تنگ گنجه ای که در 10 کیلومتری شمال غربی یاسوج قرار گرفته است، منطقه ای است خوش آب و هوا با رودخانه ای زلال و پوشیده از جنگل که دل کوه های دنا می جوشد و نوازشگر چشمان جهانگردان در بهار و تابستان است.

پارک جنگلی یاسوج یکی دیگر از زیباییهای بکر و روح نوازی است که با 800 هکتار وسعت عظیمترین پارک جنگلی درجنوب کشور است.

این پارک در شمال شهر یاسوج قرار داشته و انبوه درختان بلوط، بادام کوهی، ارزن، کیکم، بنه و زالزالک در آن، سایه مهرشان را بر سر هر غریبه ای می گسترانند.

انتهای پیغام/