حافظه SSD چیست و چرا باید از آن استفاده کنیم؟ - همه ایده های جدید

به گزارش همه ایده های جدید ، حافظه های SSD رقیب پرسرعت و قدرتمند هارد دیسک های قدیمی (HDD) هستند. اما یک حافظه SSD دقیقا چه مزایایی دارد و چرا روز به روز محبوبیت آن بیشتر می گردد؟

در چند سال اخیر عرضه حافظه های SSD به طور قابل توجهی بیشتر شده و قیمت آن ها هم کاهش یافته است. البته این نوع حافظه ها نسبت به نمونه های HDD همچنان گران تر هستند. اما SSD چیست و در ازای پرداخت این مبلغ بیشتر، دقیقا چه مزایایی دریافت می کنید؟ در ادامه به این موضوع می پردازیم.

درایو حالت جامد (SSD) چیست؟

شاید باور این موضوع سخت باشد، اما درایوهای حالت جامد در واقع فناوری نسبتا قدیمی هستند. SSDها برای چندین دهه در اشکال مختلف وجود داشته اند. اولین مدل ها مبتنی بر حافظه رم بودند و به علت قیمت بسیار بالا، صرفا در کامپیوترهای فوق پیشرفته مورد استفاده قرار می گرفتند. در دهه 90 میلادی، اولین SSD های مبتنی بر حافظه فلش ظاهر شدند که همچنان قیمت بسیار بالایی داشتند و فقط برای بعضی کارهای خاص از آن ها استفاده می شد. اما طی دهه 2000 میلادی، فرایند نزولی قیمت فلش مموری شروع شد و در نتیجه قیمت حافظه SSD هم پایین آمد.

اما درایو حالت جامد (SSD) دقیقا چیست؟ ابتدا باید به ماهیت هارد دیسک سنتی (HDD) بپردازیم. یک هارد درایو صفحه گردانی از جنس فلز با لایه ای مغناطیسی است که داده شما را در خود نگه می دارد. در هارد دیسک ها با چرخش پلاتر، هد خواندن و نوشتن به وسیله یک بازوی مکانیکی به داده مورد نظر شما دسترسی پیدا می نماید. بنابراین یک هارد دیسک از چندین قطعه متحرک بهره می برد.

اما یک حافظه SSD هیچ قطعه متحرکی ندارد. به طور کلی چنین حافظه هایی بیش از اینکه مشابه HDD باشند، به فلش مموری ها شباهت ساختاری دارند. اکثریت قریب به اتفاق SSDهای موجود در بازار از نوع NAND هستند. این نوع حافظه ها برای ذخیره سازی داده ها به الکتریسیته احتیاجی ندارند. این در حالی است که مثلا حافظه رم موجود در سیستم در صورت از دست دادن برق، داده های ذخیره شده را هم از دست می دهد. حافظه های NAND نسبت به هارد دیسک های سنتی سرعت بسیار بیشتر ارائه می دهند زیرا دیگر لازم نیست چرخاندن هد و پیدا کردن اطلاعات زمان صرف نمایند.

NVMe در برابر SATA

در بازار حافظه های SSD با دو نوع اصلی مبتنی بر SATA و NVMe روبرو می شوید. هر دو مدل، اطلاعات را تقریبا به روش مشابهی ذخیره می نمایند اما نحوه ارتباط آن ها با کامپیوتر کاملا فرق دارد و همین موضوع منجر به تفاوت قابل توجه در زمینه سرعت می گردد.

SSDهای مبتنی بر SATA از کابل SATA 3 برای ارتباط با کامپیوتر استفاده می نمایند که حداکثر سرعت این رابط به 600 مگابایت در ثانیه می رسد. این کابل هم به پورت SATA مادربورد وصل می گردد. اما SSDهای مبتنی بر NVMe به وسیله اسلات PCIe به مادربرو وصل می شوند. در زمینه این اسلات ها نسل های مختلفی وجود دارد ولی در حال حاضر PCIe 4.0 رایج ترین استاندارد محسوب می گردد که حداکثر سرعت خواندن بعضی از حافظه های SSD مبتنی بر PCIe 4.0 به 7 گیگابایت در ثانیه می رسد. باید خاطرنشان کنیم بیشتر SSDهای مبتنی بر NVMe از اسلات M.2 برای برقراری ارتباط با کامپیوتر استفاده می نمایند ولی بعضی از آن ها همچنان از PCIe بهره می برند.

هر نسل تازه PCIe سرعت ارتباط را بسیار افزایش می دهد و مثلا SSD مبتنی بر PCIe 5.0 می تواند سرعت 13، 14 و حتی 15 گیگابایت در ثانیه را ارائه دهد. با توجه به اینکه پردازنده های نسل 12 اینتل و سری 7000 رایزن AMD از PCIe 5.0 پشتیبانی می نمایند، در ماه های آینده حضور SSDهای مبتنی بر این استاندارد افزایش خواهد یافت.

ضمناً قرار است PCIe 6.0 دو برابر سرعت بیشتری نسبت به نسل قبلی ارائه دهد و در نتیجه حافظه های SSD هم از این سرعت بهره مند خواهند شد. اما این نوع حافظه ها در برترین حالت در سال 2024 راهی بازار خواهند شد.

SSD در برابر HDD

برای اینکه بهتر با مزایای SSD آشنا شوید، در ادامه ویژگی های SSD و HDD را با هم مقایسه می کنیم:

زمان چرخش: حافظه های SSD از هیچ قطعه متحرکی بهره نمی برند و در نتیجه زمان چرخش هد آن ها صفر است. اما این مشخصه در بین هارد دیسک ها یکسان نیست و معمولا زمانی که می خواهید کاری انجام دهید، زمانی در حد یک یا ثانیه برای چرخیدن هد صرف می گردد.

تاخیر دسترسی به اطلاعات: حافظه های SSD به شدت سریع هستند و به علت عدم احتیاج به قطعات متحرک، تقریبا به صورت آنی می توانند به داده ها دسترسی پیدا نمایند. اما هارد دیسک ها به علت احتیاج به حرکت فیزیکی، در زمینه سرعت و تاخیر حرف کمتری برای گفتن دارند.

سروصدا: حافظه های SSD کاملا بی صدا هستند و HDDها در این زمینه انواع مختلفی دارند. بعضی از آن ها تقریبا هیچ صدایی ندارند و بعضی دیگر سروصدای زیادی ایجاد می نمایند.

قابلیت اطمینان: خرابی بیشتر هارد دیسک ها معمولا مربوط به خرابی قطعات مکانیکی است. البته از نظر عمر مربوط به خواندن و نوشتن، هارد دیسک ها برنده این رقابت هستند و حتی در بدترین حالت هم می توانید قطعات کلیدی درون آن را تعویض کنید. از طرف دیگر، حافظه های SSD از نظر عمر مربوط به خواندن و نوشتن محدودیت دارند. اما واقعیت این است که عمر این حافظه ها به حدی بالاست که تقریبا هیچ کاربر معمولی بعد از سال ها استفاده با مسئله ای روبرو نمی گردد.

مصرف انرژی: یک حافظه SSD معمولا 30 تا 60 درصد انرژی کمتری نسبت به HDD مصرف می نماید.

قیمت: همانطور که گفتیم، حافظه های SSD همچنان بسیار گران تر از نمونه های HDD هستند. البته طی چند سال گذشته، قیمت SSD به طور قابل توجهی کمتر شده است. مقرون به صرفه ترین حافظه های SSD مبتنی بر SATA هستند و برای خرید مدل های NVMe باید مبلغ بیشتری بپردازید. به علت همین تفاوت قیمت، بسیاری از کاربران یک SSD با ظرفیتی در حد 250 یا 500 گیگابایت را به درایو اصلی ویندوز اختصاص می دهند و باقی درایوها در HDD قرار می گیرند.

نحوه مراقبت از حافظه SSD

در کنار افزایش سرعت و کاهش صدا، باید برای مراقب بهتر از این نوع حافظه ها به نکاتی توجه کنید که در ادامه به آن ها می پردازیم:

حافظه SSD را Defrag نکنید: فرایند Defragmentation برای SSD بی فایده است و حتی عمر آن را کاهش می دهد. این فرایند فقط برای HDD فایده دارد زیرا بخش های مربوط به فایل های ذخیره شده را در هارد کنار یکدیگر قرار می دهد تا هد موردنظر برای دسترسی به آن ها زمان کمتری را طی کند. اما SSD دارای هیچ قطعه متحرکی نیست و Defragmentation صرفا عمر SSD را پایین می آورد. لازم به ذکر است ویندوز به طور پیش فرض این فرایند را برای حافظه های SSD غیرفعال نموده است.

بخشی از حافظه را خالی نگه دارید: بیشتر سازندگان توصیه می نمایند که حدود 10 تا 20 درصد حافظه SSD را خالی نگه دارید. این فضای خالی برای تنظیم اطلاعات ذخیره شده در حافظه های NAND مورد استفاده قرار می گیرد و همین فرایند استهلاک را کاهش می دهد.

فیلم ها و سریال ها را در یک درایو دیگر نگه دارید: با توجه به اینکه حافظه های SSD بسیار گران هستند، استفاده از آن ها برای ذخیره کردن فایل هایی مانند فیلم ها و سریال ها اصلا منطقی نیست. به همین دلیل بهتر است این فایل های حجیم را در یک هارد دیسک نگه دارید.

به رم توجه کنید: در مقایسه با هزینه های SSD، قیمت رم اصلا بالا نیست. هرچقدر هم ظرفیت رم بالاتر باشد، فشار کمتری به SSD وارد می گردد. بنابراین با بهره گیری از رم حجیم تر، عمر SSD را می توانید افزایش دهید.

آیا حافظه SSD به درد من می خورد؟

حالا بعد از خواندن این مطلب مفصل، شاید برای شما این سوال ایجاد شده که آیا در نهایت حافظه SSD به درد شما می خورد؟

• در پی افزایش سرعت بوت هستید: با استفاده از حافظه SSD، سرعت بوت سیستم به طور قابل توجهی بیشتر می گردد.
• در پی افزایش سرعت اجرای برنامه ها و بازی ها هستید: یکی از مهم ترین مزیت های SSD است که سرعت بارگذاری برنامه ها و بازی ها چندین برابر می گردد که در نتیجه با تجربه کاربری بهتری روبرو می شوید.
• مسئله ای با قیمت بالاتر این نوع حافظه ها ندارید: حافظه های SSD در نهایت نسبت به HDD بسیار گران تر هستند و به همین دلیل اگر مسئله ای با قیمت آن ها ندارید، اصلا نباید تعلل کنید و بهتر است هرچه زودتر برای سیستم خود یک SSD مناسب خریداری کنید.

خوشبختانه اتصال SSD به کامپیوتر دسکتاپ یا لپ تاپ بسیار راحت است و شخصا بدون احتیاج به یاری گرفتن از یک متخصص می توانید چنین کاری را انجام دهید.

منبع: How To Geek