سطح آب دریای خزر 13 سانتی متر کم شد - همه ایده های جدید

به گزارش همه ایده های جدید ، سرپرست مرکز ملی مطالعات و تحقیقات دریای خزر گفت: سطح آب دریای خزر در سال 2019 میلادی نسبت به سال 2018 حدود 13 سانتی متر کاهش یافت.

به گزارش همه ایده های جدید به نقل از ایرنا، سید معصومه بنی هاشمی گفت: ارزیابی که از سطح آب دریای خزر در زمستان سال گذشته اواخر 2019 انجام شد، نشان می دهد که سطح آب دریای خزر در سال 2019 میلادی، در ادامه فرایند کاهشی خود از سال 1995، به کمترین میزان طی 30 سال اخیر رسید. بر اساس این ارزیابی میانگین تراز آب در این سال با کاهش 13 سانتی متری نسبت به سال 2018، برابر با 27.18- متر شده است.

سرپرست مرکز ملی مطالعات و تحقیقات دریای خزر دلیل اصلی این کاهش سطح آب را ناشی از کم شدن آب ورودی رودخانه ولگاگراد به عنوان تامین نماینده حدود 80 درصد از آب ورودی به دریای خزر اعلام نموده است.

دکتر بنی هاشمی افزایش میانگین دمای سطح آب دریای خزر را از دیگر دلایل در کاهش سطح آب این دریا اعلام نمود و گفت: در سال 2019 میلادی نسبت به سال 2018 میانگین دمای آب دریای خزر حدود دو دهم درجه سانتیگراد و نسبت به میانگین بلندمدت یک درجه گرمتر شد.

وی اضافه نمود: آنالیز کارشناسی نشان می دهد که در یک چشم انداز بلندمدت کاهش سطح تراز آب دریای خزر به دلیل تغییر اقلیم و تبخیر آب، ولو با نوسان سالانه همچنان ادامه خواهد داشت.

وی اعلام نمود: با این فرایند هر گونه تاسیساتی که در حاشیه دریای خزر به دلیل پسروی در کشورهای ذینفع از جمله ایران به خصوص استان مازندران که از لحاظ جمعیتی بالاترین تراکم جمعیتی را در بین استان های شمالی کشور دارد، باید بر اساس اطلاعات دقیقی باشد که از مراکز مرتبط دریافت می گردد.

دکتر بنی هاشمی گفت: پسروی دریای خزر نباید به عنوان آزادسازی دریا و فرصتی برای ساخت تاسیسات و تجهیز امکانات تلقی گردد، چرا که این بخش بستر دریاست و هر آن احتمال پیشروی آب دریای خزر و باز پس گیری این بستر وجود دارد.

سرپرست مرکز ملی مطالعات و تحقیقات دریای خزر اضافه نمود: اطلاعات کارشناسی با ارزیابی دقیق با سابقه حدود دو قرنی در مرکز ملی مطالعات و تحقیقات دریای خزر وجود دارد که بهره برداران از سواحل این دریا می توانند از آن استفاده نمایند تا ارزیابی دقیقی از عمر مفید تاسیساتی که در ساحل مستقر می نمایند، آگاه باشند.

دریای خزر عظیم ترین دریاچه دنیا است و به همین دلیل هم با نام دریا شهرت یافته است. طول پیرامون این دریا به هفت هزار کیلومتر می رسد. این دریاچه از نظر تنوع زیستی حدود 400 گونه آبزی بومی دارد که ماهیان خاویاری از مهم ترین آن ها هستند. علاوه بر منابع زنده، از نظر ذخایر نفت و گاز موجود در ساحل و زیر بستر نیز پس از خلیج فارس و سیبری، مقام سوم را به خود اختصاص داده است.

دریای خزر در عین حال که یکی از ظرفیت های حیاتی ایجاد هزاران فرصت شغلی برای ساکنان کشورهای حاشیه محسوب می گردد، دارای ویژگی های شاخص اکولوژیکی مانند غنای چشمگیر ژنتیکی، تنوع بی همتای زیستی و موقعیت خاص استراتژیک است و امروزه نیز به عنوان یک منبع استراتژیک تامین آب به آن نگاه می گردد.

مرکز ملی تحقیقات دریای خزر در اوایل دهه 70 شمسی و پس از آن در دستور کار نهاده شد که این دریا افزایش سریع تراز آبی را به میزان بیش از چند متر تجربه کرد که سبب فرسایش و تخریب اراضی ساحلی و تاسیسات مستقر در سواحل کشورهای حاشیه شده بود.

با فرایند افزایش تراز آب در آن دوره و لزوم مدیریت اثرات آن، یکی از معضلاتی که کشور با آن روبه رو شد، فقدان و کمبود اطلاعات مدون و منظم پیرامون دریای خزر و رفتار نوسانی آن بود.

دولت وقت با صرف هزینه های سنگین کوشش کرد تا از خسارات بیشتر و پیشروی آب جلوگیری کند، اما دورنمای رفتار دریا و شناخت همه جانبه آن همچنان در هاله ای از ابهام قرار داشت. به همین دلیل ایجاد مرکزی که بر روی مسائل دریای خزر متمرکز باشد و نیازمندی های مطالعاتی ـ تحقیقاتی کشور را در این زمینه برآورده سازد، مورد توجه دولت و وزارت نیرو نهاده شد. با توجه به اهمیت موضوع در سطح ملی و منطقه، دولت وقت لایحه اجازه تشکیل مرکز مطالعات و تحقیقات دریای خزر با مشارکت دولت های فدراسیون روسیه و جمهوری اسلامی ایران را در سال 73 به مجلس شورای اسلامی برد و مجلس هم سال 74 برای تشکیل این مرکز مجوز صادر کرد.

یکی از محورهای کاری مرکز ملی مطالعات و تحقیقات دریای خزر ایجاد هماهنگی و کوشش برای انجام فعالیت های تحقیقاتی مشترک با فدراسیون روسیه از ابتدا تا به امروز بوده است. علاوه بر این، مرکز ملی مطالعات و تحقیقات دریای خزر به عنوان نماینده کشور در بخش آب شناسی خزر، بر اساس قانون موافقتنامه همکاری در مورد آب و هواشناسی دریای خزر ( CASPCOM ) که در سال 1394 به تصویب مقامات عالی کشورهای عضو رسید، موظف به فراوری داده های پایه منابع آب دریای خزر و به اشتراک گذاشتن آن در اجلاس کمیته آب و هواشناسی منطقه ای میان 5 کشور حاشیه دریای خزر است.

دریای خزر، دریای مازندران یا دریای کاسپین پهنه ای آبی است که از جنوب به ایران، از شمال به روسیه، از غرب به روسیه و جمهوری آذربایجان و از شرق به جمهوری های ترکمنستان و قزاقستان محدود می گردد. دریای کاسپین در گذشته بخشی از دریای تتیس بود که اقیانوس آرام را به اقیانوس اطلس متصل می کرد. این دریا که گاهی عظیمترین دریاچه دنیا و گاهی کوچکترین دریای خودکفای کره زمین طبقه بندی می گردد، عظیمترین پهنه آبی محصور در خشکی است. طول آن حدود 1030 تا 1200 کیلومتر و عرض آن بین 196 تا 435 کیلومتر است. سطح دریای خزر پایین تر از سطح دریاهای آزاد است.