دو اتفاق نو در اجرای طرح یارانه آرد و نان؛ قیمت نان تغییر می نماید؟ - همه ایده های جدید

به گزارش همه ایده های جدید ، مشاور وزیر اقتصاد جزئیاتی از فاز دوم طرح مدیریت هوشمندانه یارانه آرد و نان ارائه کرد و گفت: در فاز دوم مردم می توانند به کیفیت نان یک نانوایی رتبه دهند و سهمیه آردی که به یک نانوایی اختصاص می یابد نیز بر اساس خرید مردم تعیین خواهد شد.

به گزارش ایسنا، محمد جلال با تاکید بر اینکه دولت یارانه نان را حذف نخواهد نمود، اظهار کرد: یارانه نان از 70 هزار میلیارد تومان در قانون بودجه سال جاری به 105 هزار میلیارد تومان در لایحه بودجه 1402 افزایش یافته است. این موضوع باعث می گردد در اجرای طرح مدیریت هوشمندانه یارانه آرد و نان شاهد هیچگونه محدودیت و سهمیه بندی نان در سمت مردم نباشیم.

وی در خصوص زمان اجرای فاز دوم طرح مذکور اظهار کرد: اجرای طرح آزمایشی فاز دوم طرح که متناسب سازی خرید آرد نانوا با عملکرد مردم است، در یکی از استان های کشور شروع شده است و با فراهم شدن مقدمات، به زودی در سایر استان های کشور نیز کلید خواهد خورد.

مشاور وزیر اقتصاد همچنین در خصوص نحوه اجرای فاز دوم طرح شرح داد: پیش از اجرای طرح هوشمندسازی یارانه آرد، سهمیه تخصیص یافته به هر نانوایی ثابت، اما از یک نانوایی به نانوایی دیگر، متغییر بود. اینگونه نبود که همه نانوایی ها اندازه یکسانی آرد یارانه ای دریافت نمایند. این تفاوت در سهمیه آرد، موجب شده بود بعضی نانوایی ها که تمایل داشتند ساعات بیشتری از روز اقدام به پخت نان نمایند یا به دلیل کیفیت مشتریان بیشتری داشتند، به دلیل محدودیت سهمیه نتوانند ساعات پخت را افزایش دهند. هیچ امکانی هم برای افزایش سهمیه آن ها وجود نداشت.

جلال ادامه داد:، اما در اجرای فاز دوم طرح هوشمندسازی یارانه آرد و نان، قیمت آرد مشابه گذشته بوده و تغییر نخواهد نمود و محدودیت سهمیه آرد نانوایان برای فروش نان به مردم برداشته خواهد شد. یعنی باز هم سهمیه نانوایی ها با هم متفاوت خواهد بود، اما مبنا و دلیل این تفاوت، اندازه عملکرد نانوایی است. یعنی هر نانوایی به اندازه پخت و فروش نان در دوره قبل، همچنین تا 10 درصد بیشتر، برای دوره تازه آرد یارانه ای دریافت خواهد نمود؛ لذا نانوایانی که به دلیل کیفیت مشتریان بیشتری دارند، می توانند فراوری نان را افزایش دهند. در مقابل، اگر یک نانوایی همه آردی که در دوره قبل دریافت نموده را تبدیل به نان نکند و به مردم نفروشد، در دوره بعد، آرد کمتری دریافت می نماید.

دلیل اختلاف قیمت نان در استان های مختلف

وی به این سئوال که آیا قیمت نان در استان های مختلف فرق دارد یا خیر؟ پاسخ داد: تاکید می کنم که طرح هوشمندسازی یارانه آرد و نان هیچ تغییر قیمتی در نان ایجاد ننموده است. قیمت نان هر سال به وسیله شورای آرد و نان هر استان معین می گردد، اما دلیل تفاوت قیمت نان در استان های مختلف، تفاوت وزن چانه انواع نان و همچنین هزینه عوامل فراوری نان، مثل دستمزد کارگر، اجاره بهای نانوایی و ... است که موجب شده قیمت نان در استان های مختلف کشور متفاوت باشد.

دلیل هدررفت روزانه 5000 تن آرد

مشاور وزیر اقتصاد در ادامه درمورد دلیل هدررفت5000 تن ارد در روز بیان کرد: وزارت جهادکشاورزی با دقت بسیار، آرد را بین نانوایان توزیع می نماید، اما سامانه هوشمند سازی یارانه آرد و نان برای اولین بار در کشور نشان داد که بخشی از آرد یارانه ای توزیعی بین نانوایان به نان مردم تبدیل نمی گردد و صرف سایر مصارف می گردد. در هر کالای یارانه ای، در صورتی که امکان رصد زنجیره تامین تا مصرف نهایی در آن فراهم نشده باشد، چنین هدررفتی متصور است.

جلال اضافه نمود: این هدررفت سال هاست در زنجیره آرد و نان وجود داشته است، اما دولت های قبل اقدام موثر و فراگیری برای جلوگیری از آن انجام ندادند. اما دولت سیزدهم با اجرای فاز اول طرح هوشمندسازی یارانه ارد و نان، این هدررفت را شناسایی کرد. شناسایی این هدررفت دستاورد فاز اول طرح است. در فاز دوم طرح به تدریج جلوی این هدررفت گرفته خواهد شد.

وی در خصوص دلیل شکل گیری این اندازه هدررفت شرح داد: درباره دلیل شکل گیری این هدررفت باید بگویم ما در اقتصاد فراوری نان یا به عبارتی اقتصاد نانوایی ها، نوعی ناکارآمدی در ساختارِ اختصاص سهمیه آرد به نانوایان داشته و داریم. مبنای کار این بوده که هر واحد نانوایی سنتی به ازای مجوزی که در اختیار داشته و مطابق نرخ نامه ای که برایش تدوین شده بود، آرد تحویل گرفته و نان فراوری می کرد. اما به دلیل فقدان داده هایی که بتواند مورد استفاده مدیریتی قرار بگیرد، بعضی از واحد ها تمام آرد دریافتی خود را به نان تبدیل نمی کردند و به بازار های موازی مانند صنعت یا حتی خوراک دام و طیور تزریق می کردند. ممکن بود بخشی از نانوایی ها هم برای فراوری نان سنتی، آرد بیشتری لازم داشتند، ولی به دلیل محدودیت سهمیه، این آرد در اختیارشان قرار نمی گرفت.

مشاور وزیر اقتصاد با تاکید بر اینکه رویکرد طرح فعلی مبتنی بر داده های فروش نان است، گفت: در حال حاضر زیرساخت لازم در تمامی نانوایی ها ایجاد شده است و سابقه خریدی که مردم از نانوا انجام می دهند به عنوان دقیق ترین و قابل اتکاترین داده، اندازه تامین آرد نانوایی برای دوره بعد را تعیین می نماید. از آنجایی که در این حوزه ما با یک کالای یارانه ای مجذوب کننده روبرو هستیم، باید امکانی فراهم گردد که انحراف مصرف را به حداقل برساند و از طرفی برای نانوایی که با ساعت کاری بالاتر و با کیفیت بالاتر به مردم نان عرضه می نماید و مردم از خریدش استقبال می نمایند، محدودیت سهمیه آرد وجود نداشته باشد.

جلال ادامه داد: به همین ترتیب اگر یک واحد تمام آرد دریافتی را به نان تبدیل نکند و مابه ازای آن تراکنش های خرید قابل قبولی از سمت مردم نداشته باشد، دسترسی اش به آرد یارانه ای کاهش پیدا می نماید. این تخصیص آرد مطابق یک سیستم کاملا هوشمند و بدون دخالت انسانی و اعمال سلیقه خاص صورت می گیرد که برای همه واحد های خبازی و نانوایی در کشور یکسان و مبتنی بر عملکرد گذشته است. این فاز که می توان آن را متناسب سازی سهمیه آرد به عملکرد یا شناورسازی سهمیه های آرد نانوایان نامید در واقع به این معناست که هیچ نانوایی که بازار مصرف و مشتری داشته باشد با هیچ محدودیتی در قبال تامین آرد روبرو نمی گردد و به هر اندازه نان به مردم عرضه کند، می تواند متناسب با آن یا حتی کمی بیشتر از آن، آرد یارانه ای دریافت کند.

وی اضافه نمود: بنابراین نانوایان می توانند با استفاده از تکنیک هایی مانند افزایش ساعت پخت و فروش نان بیشتر، دریافت آرد بیشتری داشته باشند که خودبه خود هزینه های فراوری مانند هزینه اجاره به ازای واحد فراوری نان را کاهش می دهد و اقتصاد نانوایی را ترمیم می نماید. ما فکر می کنیم که این طرح به کاهش هدرروی و سوءاستفاده می انجامد و نانوای پرکار و فراورینماینده نان باکیفیت را هم تشویق می نماید.

مردم به کیفیت نان رتبه می دهند

مشاور وزیر اقتصاد در ادامه درمورد کیفیت پایین پخت در بعضی نانوایی ها نیز اظهار کرد: یکی از اتفاقات مهمی که با اجرای فاز دوم رقم خواهد خورد، مشارکت مردم در رتبه دهی به نانوایان است. به این صورت که یک برنامک (اپلیکیشن) معرفی می گردد. در این برنامک هر شخص می تواند در هر موقعیت جغرافیایی، موقعیت نانوایی های نزدیک به خود را مشاهده کند و وقتی اقدام به خرید نان کرد، سوابق خرید خود را مشاهده و نسبت به کیفیت نان و رفتار نانوا و ... اظهار نظر کند.

جلال تاکید نمود: در واقع با اجرای فاز تازه طرح هوشمندسازی یارانه آرد و نان، برای اولین بار نظرات مردم به طور مستقیم می تواند اندازه یاری هزینه دریافتی و سقف تخصیص آرد به نانوایان را متاثر کند.